Những Nền Văn Hóa Cà Phê Làm Say Lòng Bao Du Khách Thập Phương

Cập nhật lúc: 08:30 23/03/2017

Hiếm có loại thức uống nào lại phổ biến khắp nơi trên thế giới giống như cà phê. Không kén chọn người uống, cũng chẳng phải hàng xa xỉ dành cho đẳng cấp thượng lưu, cà phê đi vào đời sống hằng ngày như một người bạn tâm tình, nhẹ nhàng mà sâu lắng trong những khoảnh khắc đời thường. Để rồi như lẽ tự nhiên, cà phê hằn sâu trong tâm trí mỗi người như tri kỷ.

Mỗi vùng đất trên địa cầu lại sản sinh ra một hương vị cà phê với cách thưởng thức khác nhau, nhưng tất cả đều hòa quyện trong tách cà phê thơm nồng đắm say người uống, khiến người ta lưu luyến mãi không thôi.

Cà phê là thức uống phổ biến trên thế giới - Ảnh: Stanislav Novak

VÙNG ĐẤT SẢN SINH RA HẠT CÀ PHÊ ETHIOPIA

 

Dân gian lưu truyền rằng, thưở xa xưa, trên vùng núi cao nguyên xứ sở Ethiopia, người chăn dê phát hiện ra những con dê của mình sau khi ăn những hạt cây rừng lạ đã rất hưng phẩn. Do đó, người đã thử và cảm nhận được sức mạnh tinh thần mà hạt giống lạ mang lại. Người chăn dê đã đem phát hiện này với những người thầy tu gần đó. Thế là họ đã thử mang các hạt dại đỏ về ném vào lửa rồi xay nhuyễn cho vào nước thưởng thức, họ tỉnh táo trò chuyện thâu đêm mà không hề mệt mỏi. Từ đó, cà phê được lan truyền giống trồng đi khắp nơi và đã trở thành một loại thức uống nổi tiếng khắp thế giới.

 

Ethiopia, vùng đất sản sinh ra hạt cà phê - Ảnh: Tomas Kotouc

 

Đối với người Ethiopia, cà phê không chỉ đơn thuần là một loại thức uống mà nó còn mang ý nghĩa tâm linh to lớn. Vậy nên nghi thức uống cà phê là không thể thiếu trong văn hóa của người Ethiopia. Nghi lễ được thực hiện bởi người phụ nữ trong trang phục truyền thống trên một chiếc chiếu phủ đầy cỏ thơm. Ấm và chén uống cà phê lại được đặt ngay ngắn trên bàn. Những hạt cà phê ngon nhất được mang lên đảo trong chiếc chảo nóng cho đến lúc có màu đen bóng cùng hương thơm ngào ngạt quyến rũ nhất sẽ mang đi xay mịn và đun trên chiếc ấm đất đỏ. Khi rót cà phê ra chén, tay cần phải liên tục rót hết một vòng các chén đặt sát nhau không được nghỉ tay.

 

Cà phê được rang xay và nấu ngay lúc uống để giữ được hương vị tuyệt vời nhất - Ảnh: Silvia

 

Cà phê được rót đều vào chén không ngơi nghỉ - Ảnh: Rosita So

 

Uống cà phê theo phong cách người Ethiopia từ từ, chậm rãi giống như đang chiêm nghiệm và cảm tạ thần linh đã ban tặng món quà quý giá này. Người Ethiopia thường dùng cà phê với bỏng ngô hoặc lạc để tăng thêm vị giác cho hương vị cà phê.

 

Cảm tạ thần linh trước khi dùng cà phê - Ảnh: Periplofotografi

 

Tách cà phê Ethiopia nhẹ nhàng mà sâu lắng với linh hồn dân tộc - Ảnh: Steven Goethals

 

KIÊN NHẪN VỚI TÁCH CÀ PHÊ THỔ NHĨ KỲ

 

Cà phê tại Thổ Nhĩ Kỳ được ví giống như “sữa cho những người chơi cờ và những người suy tư”. Chính vì thế, tách cà phê Thổ Nhĩ Kỳ được pha chế một cách kỳ công và tỉ mỉ với kỹ thuật cao mà không phải ai cũng làm được.

 

Cách pha chế cà phê Thổ Nhĩ Kỳ cầu kỳ và tinh tế - Ảnh: Max Fadeev

 

Hạt cà phê được rang vàng với một lượng vừa đủ và xay nửa mịn nửa vụn. Sau đó bột cà phê cùng nước sẽ được cho thẳng vào bình Ibrik đun sôi nhiều lần. Lượng nước, bột cà phê, độ lửa khi sôi đều được điều chỉnh theo một tỷ lệ nhất định để có được màu sắc và hương vị đặc trưng nhất. Cà phê sau khi nấu đạt chuẩn sẽ không lọc cặn mà được rót thẳng ra ly để cho hương vị được đậm đà nhất.

 

Một gian hàng cà phê lưu động tại Thổ Nhĩ Kỳ - Ảnh: Özgür Emre Ergül

 

 

Bình Ibrik dùng để nấu cà phê - Ảnh: Antoine Bruneau

 

Cách uống cà phê người Thổ Nhĩ Kỳ cũng cầu kỳ chẳng kém. Bộ uống cà phê bao gồm chiếc ly nhỏ, bình cà phê được đun có nhiều lớp bọt và một đĩa đường thỏi bên cạnh. Cà phê đã rót vào tách không được dùng thìa để khuấy mà cứ thế cho đường vào tan ra mà thưởng thức. Chính vì thế, muốn thưởng thức tách cà phê Thổ Nhĩ Kỳ cần có sự kiên nhẫn cao. Đó cũng là cách mà người dân nơi đây dùng để rèn giũa bản thân thông qua cách cảm nhận hương vị cà phê.

 

Cách uống cà phê cũng cầu kỳ như cách thức pha chế - Ảnh: Cansu Ozkan

 

Ngoài ra, nét đặc sắc nhất trong văn hóa uống cà phê của người Thổ Nhĩ Kỳ chính là tách cà phê không được uống hết mà chừa lại một phần cặn ở đáy. Người thưởng thức sẽ lật ngược chiếc tách xuống đĩa và đợi trong khoảng 1 phút rồi lấy lên, những hình ảnh tượng trưng sẽ cho thấy một vài điều sẽ xảy đến trong tương lai. Mặc dù chưa có nghiên cứu khoa học nào chứng minh được điều này, song với niềm tôn kính của mình, nét văn hóa trong tách cà phê Thổ Nhĩ Kỳ vẫn được lưu truyền rộng rãi.

 

Nét văn hóa cà phê của Thổ Nhĩ Kỳ được lưu truyền rộng rãi - Ảnh: Nickolay Khoroshkov

 

CÀ PHÊ VĂN HỌC Ở ÁO

 

Thức uống cà phê tại Áo, nhất là thành phố Viên đã trở thành một nghệ thuật thượng đẳng, một truyền thống văn hóa đẹp được Unessco công nhận là di sản văn hóa phi vật thể của thế giới. Áo nổi tiếng với phong cảnh hữu tình bởi nét đẹp hài hòa của những rừng cây bên cạnh hồ nước long lanh cùng đồng cỏ bạt ngàn. Vậy nên, văn hóa cà phê Áo cũng được thưởng thức theo lối nhẹ nhàng và thanh tao như thế.

 

Viên – Thủ đô nước Áo là nổi tiếng với văn hóa cà phê được UNESSCO công nhận là di sản thế giới - Ảnh: Sưu tầm

 

Thông thường, cà phê Áo ít có vị đậm đặc mà thiên về nét nghệ thuật và êm dịu nhiều hơn. Cà phê Áo luôn gắn liền với những chiếc bánh ngọt ăn nhẹ. Cà phê tại Viên nổi tiếng được đặt trong một chiếc ly thủy tinh cao, bên dưới là lớp cà phê đen, trên là lớp bọt sữa và dùng kèm với những chiếc bánh quy nhỏ xinh để tô điểm, hay một tách cà phê nhỏ nửa cà phê nửa kem tươi ăn kèm với bánh ngọt cũng làm cho cuộc chuyện trò kéo dài suốt buổi.

 

Người Áo thường uống cà phê kèm với bánh ngọt - Ảnh: Jo Brandauer

 

Có lịch sử phát triển rất lâu đời, những quán cà phê tại Áo là điểm dừng chân thường xuyên của các nhạc sĩ, nhà văn, nhà thơ,… làm cho các tác phẩm nghệ thuật giai đoạn này thấm đượm “dòng văn hóa cà phê”. Để đến tận bây giờ, nét nhẹ nhàng thanh tao của lịch sử vẫn được lưu giữ trong cách sống, cách thưởng thức món quà thiên nhiên này tại Áo.

 

Quán cà phê cổ nổi tiếng nhất tại Áo được xây dựng từ năm 1876 rất đỗi quen thuộc với người dân và du khách vãng lai - Ảnh: Iiris Kivelä

 

Cà phê ở Áo luôn gắn liền với nền văn học truyền thống - Ảnh: Sưu tầm

 

Cuộc sống thanh bình của Áo làm cho đề tài trong buổi cà phê nơi đây luôn xoay quanh các chủ đề gắn liền với hàng ngày như thời tiết, con người,… Người Áo luôn xem những quán cà phê như thế là ngôi nhà thứ 2 thân thương của mình, chứa đựng cả một vẻ đẹp văn hóa của dân tộc đã in sâu vào tâm hồn bao lớp ngườ